Sở hữu nhiều ưu điểm như thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng... nhưng vật liệu xây dựng không nung vẫn chưa phát triển đúng tiềm năng.

Vật liệu xây không nung đang phát triển mạnh và trở thành xu hướng trong ngành xây dựng. Bởi vật liệu này thân thiện với môi trường, giúp giảm chiếm dụng quỹ đất nông nghiệp, tận dụng phế thải công nghiệp, giảm tiêu hao nhiên liệu để bảo vệ môi trường, tăng năng suất lao động...

Lợi thế của vật liệu xây không nung

Các loại vật liệu xây dựng truyền thống có ưu điểm nổi bật như phổ biến, dễ sử dụng, giá thành thấp... Tuy nhiên, khi thị trường xây dựng phát triển, loại vật liệu này khó đáp ứng các yêu cầu về tính kỹ thuật, thẩm mỹ...

Với ưu điểm về cách âm, cách nhiệt, chống cháy, động đất, tiết kiệm năng lượng... vật liệu không nung ngày càng trở nên phổ biến. Nhiều công trình công cộng như bệnh viện, khách sạn, trường học, trụ sở cơ quan, ga tàu điện ngầm... ở các nước phát triển đều sử dụng loại vật liệu này. Bên cạnh đó, việc sử dụng vật liệu không nung còn giúp tiết kiệm tài nguyên, nhất là khi quỹ đất nông nghiệp ngày càng hạn hẹp.

Gạch không nung đang là xu hướng trong ngành xây dựng ở các nước phát triển

Theo ông Nguyễn Thạc Quang, Phó tổng giám đốc phụ trách kinh doanh Công ty gạch khối Tân Kỷ Nguyên, với chi phí nhân công xây dựng ngày càng cao, việc sử dụng gạch nung với kích thước nhỏ, độ chính xác thấp càng ngày càng trở nên tốn kém. "Thực ra, chi phí thuê nhân công cho việc xây và hoàn thiện bức tường lớn hơn nhiều so với mức chênh lệch giá giữa vật liệu xây không nung và gạch nung", ông Quang nói.

Tại thị trường Việt Nam hiện tại, hầu hết các loại vật liệu xây không nung phổ biến trên thế giới đều đã có mặt, đa phần được sản xuất tại chỗ, còn lại nhập khẩu từ các nước trong khu vực. Một số đơn vị sản xuất vật liệu xây không nung lớn như Secoin, Eblock, Saint Gobain... cũng tung ra nhiều sản phẩm mới.

Thách thức của thị trường vật liệu không nung

Trong 10 năm qua, Chính phủ cũng có nhiều biện pháp khuyến khích sử dụng vật liệu xây dựng này. Từ năm 2010 tới nay, Bộ Xây dựng, Viện Vật liệu Xây dựng đã liên tục cập nhật, bổ sung các tiêu chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn thi công và nghiệm thu công trình cho các loại vật liệu xây không nung. Các chuyên gia đánh giá, những tiêu chuẩn này đáp ứng đầy đủ các yêu cầu chung cho sản phẩm vật liệu không nung sử dụng trong nước cũng như cho xuất khẩu.

Tuy nhiên, việc đưa vật liệu xây không nung vào thực tiễn vẫn còn nhiều trở ngại dù tổng công suất sản xuất vật liệu không nung lên tới trên 25% tổng nhu cầu sử dụng gạch xây.

Dễ thi công và tăng năng suất là ưu điểm nổi trội của gạch không nung.

Đại diện Công ty CP Gạch khối Tân Kỷ Nguyên cho biết, dù đáp ứng tiêu chuẩn của các cơ quan chức năng, vật liệu xây không nung đôi khi không đạt yêu cầu của người tiêu dùng trong từng ứng dụng cụ thể. Với yêu cầu kỹ thuật cao, các nhà sản xuất quy mô nhỏ, thiếu đầu tư công nghệ sẽ gặp khó khi đưa sản phẩm ra thị trường.

Bên cạnh đó, việc sử dụng vật liệu không nung cũng đòi hỏi đúng phương pháp thi công, trong khi nhiều nhà thầu tại Việt Nam chưa đáp ứng được điều này. Điều này khiến chất lượng công trình không đảm bảo.

Giá thành sản phẩm cũng là trở ngại khiến thị trường này chưa phát triển. So với vật liệu truyền thống, các sản phẩm không nung thường có giá thành cao hơn. Song theo đánh giá của chuyên gia, việc sử dụng vật liệu không nung sẽ là mang lại hiệu quả lâu dài, đảm bảo tính bền vững cho công trình.

Thói quen sử dụng gạch nung vẫn còn chưa dễ từ bỏ.

Hướng phát triển thị trường bền vững

Theo đại diện Công ty gạch khối Tân Kỷ Nguyên, vật liệu xây không nung vẫn chưa phát triển đúng tiềm năng dù có nhiều cơ chế hỗ trợ. "Sử dụng vật liệu xây không nung là một xu hướng tất yếu không chỉ ở Việt mà trên toàn thế giới. Không phải vật liệu tốt và rẻ nhất song nếu sử dụng hợp lý, hiệu quả mang lại sẽ cao hơn, cả trong ngắn hạn và dài hạn", ông nói.

Để phát triển thị trường này, việc triển khai và kiểm soát các chính sách đã đề ra là yếu tố quan trọng để thúc đẩy thị trường vật liệu xây không nung phát triển, nhất là các chính sách về hạn chế phát triển gạch nung và bắt buộc sử dụng vật liệu xây không nung, theo vị tổng giám đốc.

"Đã đến lúc việc các cơ quan chức năng cần tăng cường xử lý các trường hợp cố tình vi phạm hay hợp thức hóa vi phạm, vốn phổ biến như hiện nay. Bên cạnh đó, cũng cần tăng mức chế tài, đủ để thúc đẩy các chủ đầu tư nghiêm túc nhìn nhận lại các lợi ích và hiệu quả của việc sử dụng vật liệu không nung", vị này nhấn mạnh.